Rouw - we verbinden het meestal met de dood. Maar ook levend verlies kan aanleiding zijn tot rouw.
Levend verlies kunnen we bijvoorbeeld ervaren na een echtscheiding, een ontslag, een gedwongen verhuis, verlies van toekomst(perspectief), ziekte, ....
Rouwen kan dus vele vormen aannemen. Daarbij is elk rouwproces individueel en anders.
Psychiater Kübler-Ross gaat ervan uit dat mensen door verschillende fasen gaan. De eerste fase is de schok. Daarna volgt de verdoving en de fase van ontkenning 'het gebeurt niet met mij'. In deze ontkenningsfase gaat het om overleven, je hoofd boven water houden en de taken uitvoeren die nodig zijn. In een volgende fase kan boosheid 'waarom, het is oneerlijk' en verdriet volgen. Soms zijn mensen pas na een lange tijd in staat om te aanvaarden. De verschillende fases kunnen door elkaar optreden of herhalend zijn.
Ook het Duale Procesmodel van Stroebe en Schut kan helderheid brengen van hoe een rouwproces kan verlopen. In dat model schommelen mensen tussen 2 werelden. Het verliesgerichte - waar er confrontatie is met het verlies en alle gevoelens errond, maar ook het herstelgerichte - waarbij we een veranderde wereld ontdekken en nieuwe dingen gaan doen. Het is goed en belangrijk dat in een rouwproces beide kanten aan bod komen. In het begin bevinden mensen zich meestal in het verliesgerichte, de nadruk ligt nog op de pijn van het verlies. Na verloop van tijd bevinden mensen zich meestal meer en meer in het herstelgerichte. Belangrijk is dat het rouwproces niet vastloopt, maar in beweging blijft. Soms hebben mensen hulp nodig om regelmatiger te vertoeven aan de verlieskant, anderen kunnen hulp gebruiken om van de verlieskant naar de herstelkant te bewegen. De beweging kan een leven lang duren, maar wordt na verloop van tijd minder intensief.
Rituelen bij de verwerking kunnen heel zinvol zijn. Rituelen kunnen helpen om het verlorene een nieuwe plaats te geven in het leven dat doorgaat. Dat kunnen kleine dingen zijn. Het aansteken van een kaars, het opzetten van bepaalde muziek, ... Deze handelingen kunnen ons positief beïnvloeden en kracht geven.
Een ondersteunend netwerk is van groot belang tijdens een rouwproces.
In een individualistische cultuur kan er minder steun zijn van de omgeving. Tegelijkertijd biedt een individualistische cultuur het voordeel dat men soms meer ruimte kan ervaren om op een geheel eigen manier om te gaan met een rouwproces.
Kijk steeds naar of vraag na wat de rouwende persoon nodig heeft.
Bron en inspiratie : Ieder zijn rouw - Ellen Dreezens